Definicja TESTY EKSPOZYCYJNE

Co oznacza TESTY EKSPOZYCYJNE Badanie nazywane jest także: TESTY PROWOKACYJNE TEORETYCZNE I TECHNICZNE PODSTAWY BADANIA Testy ekspozycyjne polegają na celowym wywołaniu domniemanym alergenem objawów chorobowych ze strony danego narządu. Może być to nakroplenie roztworu wyciągu alergenu na śluzówkę nosa, podanie go przez inhalację do oskrzeli albo w czasie gastroskopii do żołądka. Bardzo istotnym rodzajem tych testów są testy ekspozycyjne w uwarunkowaniach naturalnych (na przykład w miejscu pracy albo po spożyciu posiłków), kiedy organizm kontaktuje się z typowymi dawkami alergenu i nasilenie objawów jest także typowe dla przebiegu danego schorzenia (astma zawodowa, alergia pokarmowa). Przeważnie użytkowane formy prowokacji z wybranym alergenem to: prowokacja donosowa, prowokacja dooskrzelowa, prowokacja pokarmowa po diecie eliminacyjnej. CZEMU SŁUŻY BADANIE? Testy ekspozycyjne potwierdzają, iż określone alergeny są odpowiedzialne za obserwowane u chorego symptomy chorobowe. By uzyskać na to dowód, należy odtworzyć charakterystyczną reakcję chorobową dzięki odpowiedniej prowokacji. WSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA Potwierdzenie wywiadu alergologicznego, testów skórnych i badań serologicznych. Określenie wskazań do odczulania. Monitorowanie odczulania. Badanie jest realizowane na zlecenie lekarza alergologa BADANIA POPRZEDZAJĄCE Zakres badań jest ustalany w pojedynkę z lekarzem wykonującym testy ekspozycji. SPOSÓB PRZYGOTOWANIA DO BADANIA Zobacz: "Sposób przygotowania do badania" w "Alergenowe testy skórne". OPIS BADANIA Prowokacja donosowa Prowokację donosową wykonuje się dzięki zawiesiny wybranego alergenu o odpowiednim stężeniu, podanego na małżowinę nosową dolną przewodu nosowego, przestrzegając zasady przechylenia głowy badanego naprzód i oddychania poprzez usta w celu uniknięcia zaaspirowania wyciągu alergenu do dolnych dróg oddechowych. Rozmiar reakcji błony śluzowej nosa ocenia się opierając się na pomniejszenia przepływu powietrza poprzez nos, mierzonego dzięki rynomanometru. To jest urządzenie, które w sposób automatyczny odzwierciedla drożność nosa i ocenia rosnące opory przepływu powietrza w nosie. W diagnostyce prowokacje donosowe wykonuje się z alergenami sezonowymi poza sezonem pylenia, a z alergenami całorocznymi u chorych bez nasilonych objawów chorobowych. Ocenę reakcji błony śluzowej nosa na podany alergen można także prowadzić opierając się na badania laryngologicznego i opierając się na stosunku chorego. Przy zachowaniu ścisłych zasad procedury badania to jest sposób bezpieczna w porównaniu z pozostałymi sposobami prowokacyjnymi i niezmiernie cenna przy ocenie postępów terapeutycznych. Prowokacja dooskrzelowa Prowokacja dooskrzelowa bazuje na wdychaniu ustalonych stężeń wybranego antygenu w formie aerozolu i obserwowaniu reakcji ze strony drzewa oskrzelowego dzięki badania spirometrycznego (ryc. 13-1). To jest sposób wymagająca dłuższej obserwacji chorego i powinna być realizowana tylko w uwarunkowaniach szpitalnych. Prowokacja pokarmowa Prowokacja pokarmowa jest użytkowana w alergii pokarmowej. Bazuje na odstawieniu pokarmów podejrzanych o wywołanie objawów chorobowych (dieta eliminacyjna), a w dalszym ciągu ich podaniu (prowokowanie) i obserwacji reakcji pacjenta. Rezultaty badań są przekazywane w formie opisu. CZAS Czas badań jest każdorazowo ustalany w pojedynkę z lekarzem alergologiem Wiadomości, KTÓRE NALEŻY ZGŁOSIĆ WYKONUJĄCEMU BADANIE Przed badaniem Zaostrzenie objawów dolegliwości alergicznej. Ostre dolegliwości infekcyjne. Dolegliwości przewlekłe (na przykład leczenie nadciśnienia tętniczego). W okresie badania Wszelakie nagłe choroby: uczucie osłabienia, kaszel, chrypka, duszność, zaburzenia połykania, zaburzenia widzenia, świąd skóry, symptomy ze strony nosa (zatykanie, wydzielina, świąd i kichanie), symptomy ze strony przewodu pokarmowego (wzdęcia, ból brzucha, biegunka). Bez zarzutu ZACHOWYWAĆ SIĘ PO BADANIU? W dniu po badaniu należy unikać możliwości kontaktu z alergenami i większych wysiłków fizycznych. MOŻLIWE POWIKŁANIA PO BADANIU Z racji na sposobność wystąpienia reakcji ogólnej, ze wstrząsem anafilaktycznym włącznie (szczególnie po teście śródskórnym), chory po wykonaniu testów powinien pozostawać pod obserwacją lekarza poprzez przynajmniej 2 godziny. Mogą wystąpić także nadmierne reakcje miejscowe, takie jak: obrzęk, zaczerwienienie, i ogólne, takie jak: uczucie rozbicia i podwyższona ciepłota ciała. Powyższe symptomy należy zgłosić lekarzowi. Badanie może być powtarzane wielokrotnie