Definicja Borderline
Co to znaczy Borderline:
odmiennie nazywane także pogranicznym zaburzeniem osobowości albo BPD (z angielskiego: Borderline Personality Disorder) - zaburzenie osobowości na pograniczu psychozy i nerwicy, gdzie występuje wzorzec zachowań zdominowany niestabilnością w stosunkach interpersonalnych, ocenie osoby własnej i afektach i wyróżniona wybuchowość. Ten typ zaburzenia cechuje niestabilność emocjonalna wywołana wyraźnymi wahaniami nastroju i działania o charakterze samookaleczającym, rzadziej próby targnięcia się na własne życie.
W ICD-10 występuje definicja osobowości chwiejnej emocjonalnie (F60.3), która występuje w dwóch podtypach:
- typ impulsywny (F60.30)
- typ borderline (F60.31)
Borderline cechuje: niestabilność emocjonalna (nadmierne emocje w jednych momentach i brak uczuć w innych); intensywność i niestabilność stosunku z innymi ludźmi (przechodzenie między ekstremami - idealizacji i dewaluacji, miłości i nienawiści); niestabilny i zaburzony obraz własnego "ja" (brak stabilnej wiedzy o tym kim się jest i czego się chce, błędna samoocena); chroniczne uczucie pustki wewnętrznej i znudzenia; impulsywność i skłonność do ryzykownych zajęć; tendencje do działań samodestrukcyjnych; spore huśtawki nastroju zmieniające się w cyklach godzinnych, zmierzające zazwyczaj ku uczuciom negatywnym (smutek, przygnębienie, niepokój, złość); przesadna złość i agresja, skłonność do krytykowania i atakowania werbalnego innych; nastawienia urojeniowe; symptomy dysocjacyjne ("oderwanie się od rzeczywistości"); i paniczny lęk przed porzuceniem.
Jest zaburzeniem występującym regularnie (zachorowalność ok. 2%). Wymaga wielokierunkowego leczenia, nieraz hospitalizacji.
Kryteria diagnostyczne ICD-10
1. zaburzony obraz siebie
2. uczucie pustki
3. intensywne związki
4. lęk przed porzuceniem
5. samouszkodzenia
Kryteria diagnostyczne DSM-IV
1. gorączkowe wysiłki uniknięcia rzeczywistego albo wyimaginowanego odrzucenia
2. niestabilne i intensywne związki interpersonalne, charakteryzujące się wahaniami między ekstremami idealizacji i dewaluacji
3. zaburzenia tożsamości: wyraźnie i uporczywie niestabilny obraz samego siebie albo poczucia własnego ja (sense of self)
4. impulsywność w przynajmniej dwóch sferach, które są potencjalnie autodestrukcyjne (na przykład wydawanie pieniędzy, seks, nadużywanie substancji, lekkomyślne prowadzenie pojazdów, kompulsywne jedzenie)
5. nawracające zachowania, czyny albo groźby samobójcze lub działania o charakterze samookaleczającym
6. niestabilność emocjonalna wywołana wyraźnymi wahaniami nastroju (na przykład poważnym epizodycznym głębokim obniżeniem nastroju (dysphoria), drażliwością albo lękiem trwającymi zwykle kilka godz., a jedynie rzadko dłużej niż kilka dni)
7. chroniczne uczucie pustki
8. niestosowny, intensywny gniew albo trudności z kontrolowaniem gniewu (na przykład częste okazywanie humorów (frequent displays of temper), stały gniew, powtarzające się bójki)
9. przelotne, powiązane ze stresem myśli paranoiczne (paranoid ideation) albo poważne objawy rozpadu osobowości (dissociative symptoms)
W ICD-10 występuje definicja osobowości chwiejnej emocjonalnie (F60.3), która występuje w dwóch podtypach:
- typ impulsywny (F60.30)
- typ borderline (F60.31)
Borderline cechuje: niestabilność emocjonalna (nadmierne emocje w jednych momentach i brak uczuć w innych); intensywność i niestabilność stosunku z innymi ludźmi (przechodzenie między ekstremami - idealizacji i dewaluacji, miłości i nienawiści); niestabilny i zaburzony obraz własnego "ja" (brak stabilnej wiedzy o tym kim się jest i czego się chce, błędna samoocena); chroniczne uczucie pustki wewnętrznej i znudzenia; impulsywność i skłonność do ryzykownych zajęć; tendencje do działań samodestrukcyjnych; spore huśtawki nastroju zmieniające się w cyklach godzinnych, zmierzające zazwyczaj ku uczuciom negatywnym (smutek, przygnębienie, niepokój, złość); przesadna złość i agresja, skłonność do krytykowania i atakowania werbalnego innych; nastawienia urojeniowe; symptomy dysocjacyjne ("oderwanie się od rzeczywistości"); i paniczny lęk przed porzuceniem.
Jest zaburzeniem występującym regularnie (zachorowalność ok. 2%). Wymaga wielokierunkowego leczenia, nieraz hospitalizacji.
Kryteria diagnostyczne ICD-10
1. zaburzony obraz siebie
2. uczucie pustki
3. intensywne związki
4. lęk przed porzuceniem
5. samouszkodzenia
Kryteria diagnostyczne DSM-IV
1. gorączkowe wysiłki uniknięcia rzeczywistego albo wyimaginowanego odrzucenia
2. niestabilne i intensywne związki interpersonalne, charakteryzujące się wahaniami między ekstremami idealizacji i dewaluacji
3. zaburzenia tożsamości: wyraźnie i uporczywie niestabilny obraz samego siebie albo poczucia własnego ja (sense of self)
4. impulsywność w przynajmniej dwóch sferach, które są potencjalnie autodestrukcyjne (na przykład wydawanie pieniędzy, seks, nadużywanie substancji, lekkomyślne prowadzenie pojazdów, kompulsywne jedzenie)
5. nawracające zachowania, czyny albo groźby samobójcze lub działania o charakterze samookaleczającym
6. niestabilność emocjonalna wywołana wyraźnymi wahaniami nastroju (na przykład poważnym epizodycznym głębokim obniżeniem nastroju (dysphoria), drażliwością albo lękiem trwającymi zwykle kilka godz., a jedynie rzadko dłużej niż kilka dni)
7. chroniczne uczucie pustki
8. niestosowny, intensywny gniew albo trudności z kontrolowaniem gniewu (na przykład częste okazywanie humorów (frequent displays of temper), stały gniew, powtarzające się bójki)
9. przelotne, powiązane ze stresem myśli paranoiczne (paranoid ideation) albo poważne objawy rozpadu osobowości (dissociative symptoms)