Definicja BADANIE CYTOLOGICZNE W DERMATOLOGII

Co oznacza BADANIE CYTOLOGICZNE W DERMATOLOGII TEORETYCZNE I TECHNICZNE PODSTAWY BADANIA Badanie bazuje na pobraniu materiału biologicznego z miejsc zmienionych chorobowo na skórze przez: wymaz (z dna pęcherza), rozmaz (z zaaspirowanej zawartości pęcherza, wydzieliny) albo odciśnięcie na szkiełku fundamentalnym (strzępka tkanki, treści owrzodzenia, materiału zaaspirowanego w igle), a w dalszym ciągu oglądaniu - po szczególnym wybarwieniu - pod mikroskopem. Niekiedy, do badań cytologicznych pobiera się materiał z pęcherza wywołanego sztucznie sposobem zassania albo nałożenia na skórę płatka z kantarydyną. Szczególnym rodzajem badania cytologicznego jest test okienka skórnego, opierający na przyłożeniu szkiełka nakrywkowego do wytworzonej sztucznie nadżerki i ocenie wysięku komórkowego. CZEMU SŁUŻY BADANIE? Badanie to pozwala w sposób nieinwazyjny na ocenę wyglądu komórek znajdujących się w pobranym materiale. Bierze się pod uwagę obecność komórek patologicznych i niepoprawny relacja ilościowy komórek fizjologicznie występujących albo pojawienie się komórek fizjologicznie nie występujących w skórze. WSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA Dolegliwości pęcherzowe (pęcherzyca, dolegliwość Dhringa). Dolegliwości wirusowe (opryszczka, półpasiec). Promienica. Złośliwe rozrosty limforetikularne. Owrzodzenia nowotworowe (czerniak, rak kolczystokomórkowy). Mononukleoza zakaźna. Zaburzenia immunologiczne i dolegliwości alergiczne (materiał do badania pobierany jest ze sztucznie wywołanego pęcherza albo nadżerki). Badanie jest realizowane na zlecenie lekarza BADANIA POPRZEDZAJĄCE Zazwyczaj wykonuje się w tym samym czasie biopsję w celu wykonania badania histopatologicznego albo immunologicznego. SPOSÓB PRZYGOTOWANIA DO BADANIA Nie ma szczególnych zaleceń. OPIS BADANIA Pacjent pokazuje zmianę chorobową, z której ma być pobrany materiał do badania. W dalszym ciągu miejsce tj. odkażane przy zastosowaniu 70% spirytusu z dodatkiem 0,5% chlorheksydyny, tak by nie uszkodzić pokrywy pęcherza. Z pęcherza nieuszkodzonego aspiruje się strzykawką z igłą jego zawartość, z pęcherza uszkodzonego pobiera się materiał pocierając jego dno ezą (cienkim jałowym drucikiem zakończonym okrągłą pętlą z oczkiem). W razie owrzodzenia nowotworowego, szkiełko fundamentalne przykłada się bezpośrednio do miejsca owrzodzenia, tak by na szkiełku pozostał wyraźny ślad ("odcisk"). Badanie nie wymaga znieczulenia. W sytuacjach kiedy - celem pobrania materiału - spowodowany jest sztucznie pęcherz sposobem zassania, do skóry (zazwyczaj ręki) przymocowuje się na kilkadziesiąt min. płytkę z okrągłymi wyżłobieniami, która połączona jest z pompą ssącą. Innym metodą wywoływania sztucznie pęcherza jest naklejenie na skórę na kilkadziesiąt min. płatka z kantarydyną. Pobrany materiał do badania jest specjalnie wybarwiany (przeważnie sposobem May-Grunwalda-Giemy) i oglądany pod mikroskopem świetlnym. Rezultat badania przekazywany jest w formie opisu po kilkunastu minutach w razie badania zawartości pęcherza - albo po kilku dniach w razie badania odcisku z owrzodzenia nowotworowego. Badanie trwa od kilku do kilkudziesięciu min. Wiadomości, KTÓRE NALEŻY ZGŁOSIĆ WYKONUJĄCEMU BADANIE Przed badaniem Wszelakie zmiany chorobowe na skórze. Obecnie przyjmowane leki. W okresie badania Wszelakie nagłe choroby (na przykład ból, osłabienie). Bez zarzutu ZACHOWYWAĆ SIĘ PO BADANIU? Należy chronić zmianę chorobową przed zakażeniem - doktor powinien poinformować, czy użytkować antybiotyki w aerozolu (przekazać należytą receptę), czy wodne roztwory barwników na przykład gencjany. MOŻLIWE POWIKŁANIA PO BADANIU Brak praktycznie powikłań. Badanie może być powtarzane wielokrotnie. Realizowane jest u pacjentów w każdym wieku, a również u kobiet ciężarnych