Definicja BIOPSJA NERKI

Co oznacza BIOPSJA NERKI Badanie nazywane jest także: BADANIE MIKROSKOPOWE NERKI Nazwa zwyczajowa: Biopsja TEORETYCZNE I TECHNICZNE PODSTAWY BADANIA Biopsja nerki jest badaniem pozwalającym na mikroskopową ocenę miąższu nerki. Obraz ten uzyskuje się przez pobranie wycinka nerki, sporządzenie z niego preparatów mikroskopowych, a w dalszym ciągu poddanie ich mechanizmom barwienia umożliwiającym pod mikroskopem świetlnym uwidocznienie poszczególnych struktur nerki. Dodatkowo, po poddaniu części preparatów specjalnej procedurze, można wykonać ocenę obecności w strukturach nerki (raczej w kłębuszkach nerkowych) immunoglobulin albo innych zmian świadczących o rodzaju i aktywności odczynu immunologicznego toczącego się w nerkach. Tą część badania wykonuje się przy użyciu mikroskopu immunofluorescencyjnego. W ośrodkach medycznych posiadających taką sposobność dokonuje się również oceny części pobranego wycinka w mikroskopie elektronowym. CZEMU SŁUŻY BADANIE? Badanie to umożliwia ustalenie prawidłowości budowy miąższu nerkowego. Równocześnie, pozwala ono na ocenę (jakościową i w przybliżony sposób ilościową) mechanizmów toczących się w poszczególnych strukturach nerki, raczej kłębuszkach nerkowych i sródmiąższu nerek. Dodatkowo, łączne porównywanie obrazów uzyskiwanych w opisanych ponad metodach daje wgląd w rozległość zmian, aktywność i stopień zaawansowania procesu chorobowego. W wielu sytuacjach biopsja nerki pozwala na ocenę zniszczeń dokonanych w nerce w czasie dolegliwości. Wnioski wyciągnięte z konfrontacji stanu klinicznego z obrazem biopsyjnym służą do prognozowania co do dalszego postępu dolegliwości i stanowią podstawę do podjęcia decyzji o rodzaju niezbędnego u danego pacjenta leczenia. WSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA Pierwotne kłębuszkowe zapalenie nerek. Wtórne kłębuszkowe zapalenie nerek. Ostre śródmiąższowe zapalenia nerek. Izolowany białkomocz nieznanego pochodzenia. Izolowany krwiomocz nieznanego pochodzenia. Ocena nerki przeszczepionej. Badanie jest realizowane na zlecenie lekarza SPOSÓB PRZYGOTOWANIA DO BADANIA W dniu poprzedzającym przeprowadzenie biopsji nerki wykonuje się scyntygrafię nerek (zobacz: "Scyntygrafia nerek"). W trakcie tego badania doktor który będzie wykonywał biopsję wyznacza pkt. na skórze odpowiadający miejscu wkłucia igły biopsyjnej. Pkt. ten określany jest opierając się na obrazu scyntygraficznego nerki i rzutu ostatniego żebra i linii wyznaczanej poprzez wyrostki ościste kręgosłupa (Ryc.3-3). Ryc.3-3 Wyznacznie punktów nakłucia nerki w czasie wykonywania scyntygrafii nerek (wyznaczniki stanowią żebro i wyrostki ościste kręgosłupa Zobacz dodatkowo "Sposób przygotowania do znieczulenia" w "sposoby anestezjologiczne w badaniach diagnostycznych" w rozdziale "sposoby znieczulania". Badanie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym.U dzieci badanie wykonuje się w znieczuleniu ogólnym BADANIA POPRZEDZAJĄCE Doktor kierujący ustala zakres koniecznych badań dodatkowych w szczególności oceniających wydolność krążenia i funkcję nerek. Niezbędne jest ustalenie stężenia kreatyniny w surowicy. Przed podjęciem decyzji o wykonaniu biopsji nerki wykonuje się jedno z badań obrazowych (przeważnie badanie ultrasonograficzne) które pozwala ocenić rozmiar i położenie nerki. Biopsji nie wykonuje się gdyż u osób posiadających jedną nerkę albo obie lecz małe nerki. Z racji na ewentualność krwawienia w czasie albo po badaniu przed ostateczną kwalifikacją do biopsji konieczna jest ocena wyznaczników krzepnięcia krwi. Rezultaty tych badań muszą być przedstawione lekarzowi przed przystąpieniem do wykonywania badania. OPIS BADANIA Pacjent do badania układa się w pozycji na brzuchu. Dodatkowo, dla zapobieżenia nadmiernej ruchomości nerek w okresie badania, pod brzuch podkłada się worek wypełniony piaskiem. Pole wokół miejsca do biopsji okrywane jest jałową serwetą z otworem o średnicy ok. 10 cm. W centrum tego otworu powinien znajdować się wyznaczony pkt.. Miejsce to nakłuwane jest kilkakrotnie w celu wprowadzenia środka do znieczulenia miejscowego (na przykład lignokaina). W dalszym ciągu przy użyciu sondy (długa igła do iniekcji z przesuwalnym ogranicznikiem) ustalana jest głębokość położenia nerki. O obecności sondy w nerce świadczy opór przy przechodzeniu poprzez torebkę nerki do jej miąższu i obecność ruchów sondy zależna od ruchomości oddechowej nerki. Po wyznaczeniu w ten sposób stosownej głębokości wkłucia przystępuje się do wprowadzenia właściwej igły biopsyjnej do nerki (tak zwany igła Vim Silvermana w modyfikacji Franklina). Po upewnieniu się o obecności igły w miąższu nerki (opór i ruchy oddechowe), pobiera się przy użyciu szybkiego ruchu wycinek z nerki. Przeważnie wycinek ma kształt walcowaty o wymiarach 0,5 - 1 cm. Miejsce biopsji uciska się przez jałowe gaziki, a w dalszym ciągu zakłada opatrunek, plaster i obandażowuje się brzuch pacjenta. W dalszym ciągu na obandażowany brzuch przykłada się worek z piaskiem dla uciśnięcia nerki. Należy zaznaczyć, iż w szeregu ośrodków medycznych wykonuje się biopsję nerki przy użyciu bezpośredniej oceny położenia nerki w gabinecie ultrasonograficznym. Do przeprowadzenia biopsji używa się także coraz częściej urządzeń wstrzeliwujących igłę biopsyjną do nerki na ustaloną głębokość. W nie wszystkich ośrodkach dla uzyskania większej ilości materiału pobiera się następne dwa, a niekiedy trzy wycinki. U dzieci, szczególnie małych, biopsję nerki wykonuje się tak zwany sposobem otwartą. Znaczy to, iż w uwarunkowaniach sali operacyjnej, w trakcie krótkotrwałego znieczulenia ogólnego, nacina się następne warstwy tkanek (skórę, tkankę podskórną, mięśnie) celem "odsłonięcia" nerki. Pod kontrolą wzroku pobiera się z nerki wycinek do badania histopatologicznego, a w dalszym ciągu w linii cięcia zakłada się szwy w poszczególnych warstwach tkanek. Pobrany w okresie badania wycinek wkłada się do naczynia z solą fizjologiczną i po odpowiednim opisaniu odsyła do pracowni histopatologicznej. Tam wycinek jest dzielony na część przypadającą do badania w mikroskopie świetlnym (utrwala się ją w formalinie) i skrawek, który będzie podlegał ocenie w mikroskopie immunofluorescencyjnym. Jak wspomiano ponad, niekiedy oddziela się również część do badania w mikroskopie elektronowym. Przed oceną histopatologiczną pobranych wycinków, czynności powiązane z uzyskaniem preparatów w oparciu o różne techniki histochemiczne trwają do kilkunastu dni. Zobacz dodatkowo "Opis metod znieczulenia" w "sposoby anestezjologiczne w badaniach diagnostycznych" w rozdziale "sposoby znieczulania". Rezultat badania przekazywany jest w formie opisu. CZAS Badanie trwa zazwyczaj 15-20 min. Wiadomości, KTÓRE NALEŻY ZGŁOSIĆ WYKONUJĄCEMU BADANIE Przed badaniem Nadwrażliwość na leki użytkowane do znieczulania miejscowego. Skłonność do uczuleń. Skłonność do krwawień (skaza krwotoczna). Obecnie przyjmowane leki. Ciąża. W okresie badania Wszelakie nagłe choroby (na przykład ból, osłabienie). Bez zarzutu ZACHOWYWAĆ SIĘ PO BADANIU? Odpowiednio z zaleceniem lekarza. Nie należy wstawać, bądź zdejmować opatrunku uciskowego bez porozumienia z lekarzem kierującym. Zazwyczaj pacjent powinien do kolejnego dnia pozostawać w pozycji leżącej. Następne porcje moczu należy przekazywać do badania. Zobacz dodatkowo "bez zarzutu zachowywać się po znieczuleniu?" w "sposoby anestezjologiczne w badaniach diagnostycznych" w rozdziale "sposoby znieczulania". MOŻLIWE POWIKŁANIA PO BADANIU Wystąpienie przejściowego krwiomoczu. Bardzo rzadko może dojść do stworzenia krwiaka w nerce albo okolicy nerki. Zobacz dodatkowo "Możliwe powikłania po znieczuleniu" w "sposoby anestezjologiczne w badaniach diagnostycznych" w rozdziale "sposoby znieczulania". Badanie może być powtarzane wielokrotnie. Realizowane jest u pacjentów w każdym wieku. U kobiet ciężarnych biopsję wykonuje się nadzwyczajnie rzadko i to pod warunkiem, iż przedtem nie jest realizowane badanie scyntygraficzne. W razie, kiedy biopsja poprzedzona jest scyntygrafią nerek zobacz dodatkowo: "Możliwe powikłania po badaniu" w "Scyntygrafia nerek"