Definicja Demencja
Co to znaczy Demencja:
(z łaciny Dementia) albo otępienie to wywołane uszkodzeniem mózgu znaczące obniżenie się sprawności umysłowej. Istnieje sporo definicji i mierników demencji, gdyż istnieją duży, kiedy obniżenie sprawności umysłowej staje się już demencją. Wbrew nie wszystkim potocznym opiniom, demencja nie jest normalnym symptomem mechanizmów starzenia się.
Czym jest demencja
Definicja demencji odnosi się wyłącznie do sfery psychicznej i nie ustala samo w sobie żadnej konkretnej jednostki chorobowej. Generalnie istnieje bardzo sporo czynników, które mogą uszkodzić mózg i doprowadzić do obniżenia się sprawności umysłowej. Osłabienie tej sprawności może mięć różny charakter, jak i nasilenie.
W najcięższych sytuacjach osoba z demencją nie jest w stanie w żaden sposób być czynną zawodowo, społecznie, nie jest w stanie wykonywać czynności dnia codziennego, może mieć duże trudności z komunikacją i nawiązytwaniem kontaktu z innymi, jak i z aktywnością zapewniającą potrzeby fizjologiczne, a tym samym być kompletnie zależną od osób trzecich, wymagając ciągłej opieki pielęgniarskiej.
W trakcie, gdy tak skrajne sytuacje raczej nie budzą zastrzeżenia, problemy z określeniem czym jest demencja pojawiają się w lżejszych sytuacjach, kiedy osłabienie sprawności umysłowej nie jest aż tak zaawansowane. Należy podkreślić, iż demencja nie jest upośledzeniem umysłowym, które to definicja jest zarezerwowane do zaburzeń rozwojowych, jak także jest definiowane po poprzez niski iloraz inteligencji mierzony Skalą Inteligencji Wechslera. W czasie gdy demencja dotyczy osób dorosłych, przeważnie w starszym wieku, które przed zadziałaniem czynnika uszkadzającego mózg miały wyższą sprawność umysłową. Co więcej, w nie wszystkich sytuacjach ogólna sprawność intelektualna, mierzona psychometrycznie w badaniu psychologicznym może być nawet kompletnie prawidłowa, w trakcie gdy pewne obszary funkcjonowania umysłowego są wyraźnie osłabione i przyczyniają się do znacznego pogorszenia się funkcjonowania takiej osoby w sferze zawodowej i socjalnej, jak i w czynnościach dnia codziennego.
Tradycyjny pkt. widzenia przyjmuje, iż demencja ma charakter progresywny (funkcje umysłowe słabną wspólnie z rozwojem czasu) i nieodwracalny. Z kolei samo osłabienie się funkcji umysłowych jest znacząco większe, niż mogłoby to wynikać z naturalnego procesu starzenia się.
Jednak przewarzająca część podejść aktualnie przyjmuje, iż symptomy demencji nie muszą być strikte progresywne. Nie wszystkie podejścia natomiast przyjmują, iż demencja może być odwracalna, co najprawdopodobniej przewarzająca część badaczy kwestionuje i przypisuje na przykład trudnościom diagnostycznym (przykładowo, depresja u osób w podeszłym wieku może bardzo przypominać symptomy demencji, w trakcie gdy poprawne rozpoznanie i zgodne leczenie psychiatryczne "niespodziewanie" przynosi znaczącą poprawę - tak zwany pseudodemencja).
Generalnie demencję ustala się po poprzez wykazanie występowania zaburzeń funkcji poznawczych, nie mniej jednak specjalne znaczenie ma tutaj zaburzenie w dziedzinie zapamiętywania nowych informacji, ale nie tylko (w przeciwnym razie mamy do czynienia z odmienną jednostką nozologiczną - zespołem amnestycznym).
Nie wiadomo z jakich powodów w naukach medycznych zaburzenie to regularnie jest opisywane jako zaburzenie pamięci świeżej, bądź krótkotrwałej. W czasie gdy odpowiednio z właściwym rozumieniem tych pojęć, pamięć krótka przechowuje wiadomości tylko poprzez bardzo krótki czas, maksymalnie do kilku min., pod warunkiem, iż wiadomości te są nieustannie aktualizowane w ognisku uwagi, na przykład po poprzez powtarzanie. W zespołach amnestycznych stwierdza się poprawne działanie pamięci krótkotrwałej (czy także świeżej, albo bezpośredniej), zaburzenie dotyczy z kolei zapamiętywania, systemu przenoszącego wiadomości z pamieci krótkotrwałej do długotrwałej, wiązanego anatomicznie z hipokampem i otaczającą go korą śródwęchową, jak także, w mniejszym stopniu, ze strukturami wzgórza, ciałami suteczkowatymi i z jądrem Meynerta. Zaburzenia zapamiętywania są obecne szczególnie w otępieniu o typie alzheimerowskim, ale nie koniecznie w startowych i pośrednich stadiach innych otępień, dlatego także takie pojęcia mogą mieć trudności z uwzględnieniem złożoności objawów otępiennych odmiennej natury.
Współcześnie dopuszcza się sposobność traktowania demencji podobnie, jak traktuje się autonomiczne jednostki nozologiczne. To jest sposowowane tym, iż przewarzająca część chorób, które powodują demencję, jest możliwa do jednoznacznego stwierdzenia tylko w pośmiertnym badaniu mózgu. Zarazem także aktualnie nie istnieją jakiekolwiek skuteczne możliwości wyleczenia tych chorób, ani nawet zatrzymania ich rozwoju, a w czasie gdy demencja ma poważne i przykre skutki zarówno dla samych osób chorych, jak i ich rodzin, opiekunów, czy także ekspertów mających zawodowy kontakt z tymi osobami (na przykład lekarze, rehabilitanci, opieka socjalna). Przez wzgląd na tym w wielu przypadkach znacząco lepszym rozwiązaniem jest postawienie diagnozy demencji jako dolegliwości, czy także stanu umysłowego, na zasadzie rozpoznania danej jednostki nozologicznej.
Pojęcia demencji
Wg. Światowej Organizacji Zdrowia (ICD-10):
Zespół otępienny to zespół objawów spowodowany chorobą mózgu, zazwyczaj przewlekłą albo o postępującym przebiegu, charakteryzujący się klinicznie licznymi zaburzeniami wyższych funkcji korowych, takich jak pamięć, myślenie, orientacja, rozumienie, liczenie, umiejętność do uczenia się, język i ocena. Ponadto, zaburzeniom funkcji poznawczych regularnie towarzyszą, albo nawet je poprzedzają zaburzenia emocjonalne, zaburzenia zachowania i motywacji. Takiemu obrazowi nie mogą towarzyszyć zaburzenia świadomości. Zaburzenia świadomości przy wystepowaniu demencji stanowią odrębną kategorię diagnostyczną.
Osłabienie pamięci przejawia się raczej w dziedzinie uczenia się nowych informacji, jednakże w bardziej zaawansowanym otępieniu może być także zaburzone odtwarzanie przedtem kupionych informacji. Obecność zaburzeń pamięci powinna być potwierdzona również – jeżeli to jest możliwe – wynikami badania neuropsychologicznego albo testów psychometrycznych oceniających mechanizmy poznawcze. Zaburzenia pozostałych funkcji poznawczych przejawiają się upośledzeniem umiejętności dokonywania ocen, myślenia, planowania i organizowania przebiegu złożonych czynności i ogólnym osłabieniem procesu przetwarzania informacji. Obecność tych zaburzeń powinna być potwierdzona również – jeżeli to jest możliwe – wynikami badania neuropsychologicznego albo testów psychometrycznych oceniających mechanizmy poznawcze. Przy tym zachowana jest orientacja w miejscu, występuje także: chwiejność emocjonalna, drażliwość, apatia, bądź prymitywność w interakcjach socjalnych, zaś wszystkie te symptomy są obecne conajmniej poprzez pół roku.
Wg. DSM-IV:
Otępienie jest zespołem objawów zaburzeń mechanizmów poznawczych obejmujących – prócz zaburzeń pamięci – deficyty przynajmniej dwóch z następujących funkcji poznawczych: mowy (afazja), celowej złożonej aktywności ruchowej (apraksja), umiejętności rozpoznawania i identyfikowania elementów (agnozja) i zaburzeń planowania, inicjowania, kontroli i korygowania przebiegu złożonych zachowań (zaburzenia funkcji wykonawczych). Deficyty poznawcze powinny być na tyle głębokie, aby zaburzały aktywność zawodową, funkcjonowanie socjalne i wykonywanie codziennych czynności.
Różne postacie demencji
Wydaje się, iż najpoważniejszą kategorią czynników uszkadzających mózg w takim stopniu, iż pojawiają się symptomy otępienia, są dolegliwości neurodegeneracyjne, kierujące do postępującego zwyrodnienia tkanki nerwowej.
W najwyższym stopniu znanym odpowiednikiem jest dolegliwość Alzheimera, która wywołuje demencję o typie alzheimerowskim (ang
Czym jest demencja
Definicja demencji odnosi się wyłącznie do sfery psychicznej i nie ustala samo w sobie żadnej konkretnej jednostki chorobowej. Generalnie istnieje bardzo sporo czynników, które mogą uszkodzić mózg i doprowadzić do obniżenia się sprawności umysłowej. Osłabienie tej sprawności może mięć różny charakter, jak i nasilenie.
W najcięższych sytuacjach osoba z demencją nie jest w stanie w żaden sposób być czynną zawodowo, społecznie, nie jest w stanie wykonywać czynności dnia codziennego, może mieć duże trudności z komunikacją i nawiązytwaniem kontaktu z innymi, jak i z aktywnością zapewniającą potrzeby fizjologiczne, a tym samym być kompletnie zależną od osób trzecich, wymagając ciągłej opieki pielęgniarskiej.
W trakcie, gdy tak skrajne sytuacje raczej nie budzą zastrzeżenia, problemy z określeniem czym jest demencja pojawiają się w lżejszych sytuacjach, kiedy osłabienie sprawności umysłowej nie jest aż tak zaawansowane. Należy podkreślić, iż demencja nie jest upośledzeniem umysłowym, które to definicja jest zarezerwowane do zaburzeń rozwojowych, jak także jest definiowane po poprzez niski iloraz inteligencji mierzony Skalą Inteligencji Wechslera. W czasie gdy demencja dotyczy osób dorosłych, przeważnie w starszym wieku, które przed zadziałaniem czynnika uszkadzającego mózg miały wyższą sprawność umysłową. Co więcej, w nie wszystkich sytuacjach ogólna sprawność intelektualna, mierzona psychometrycznie w badaniu psychologicznym może być nawet kompletnie prawidłowa, w trakcie gdy pewne obszary funkcjonowania umysłowego są wyraźnie osłabione i przyczyniają się do znacznego pogorszenia się funkcjonowania takiej osoby w sferze zawodowej i socjalnej, jak i w czynnościach dnia codziennego.
Tradycyjny pkt. widzenia przyjmuje, iż demencja ma charakter progresywny (funkcje umysłowe słabną wspólnie z rozwojem czasu) i nieodwracalny. Z kolei samo osłabienie się funkcji umysłowych jest znacząco większe, niż mogłoby to wynikać z naturalnego procesu starzenia się.
Jednak przewarzająca część podejść aktualnie przyjmuje, iż symptomy demencji nie muszą być strikte progresywne. Nie wszystkie podejścia natomiast przyjmują, iż demencja może być odwracalna, co najprawdopodobniej przewarzająca część badaczy kwestionuje i przypisuje na przykład trudnościom diagnostycznym (przykładowo, depresja u osób w podeszłym wieku może bardzo przypominać symptomy demencji, w trakcie gdy poprawne rozpoznanie i zgodne leczenie psychiatryczne "niespodziewanie" przynosi znaczącą poprawę - tak zwany pseudodemencja).
Generalnie demencję ustala się po poprzez wykazanie występowania zaburzeń funkcji poznawczych, nie mniej jednak specjalne znaczenie ma tutaj zaburzenie w dziedzinie zapamiętywania nowych informacji, ale nie tylko (w przeciwnym razie mamy do czynienia z odmienną jednostką nozologiczną - zespołem amnestycznym).
Nie wiadomo z jakich powodów w naukach medycznych zaburzenie to regularnie jest opisywane jako zaburzenie pamięci świeżej, bądź krótkotrwałej. W czasie gdy odpowiednio z właściwym rozumieniem tych pojęć, pamięć krótka przechowuje wiadomości tylko poprzez bardzo krótki czas, maksymalnie do kilku min., pod warunkiem, iż wiadomości te są nieustannie aktualizowane w ognisku uwagi, na przykład po poprzez powtarzanie. W zespołach amnestycznych stwierdza się poprawne działanie pamięci krótkotrwałej (czy także świeżej, albo bezpośredniej), zaburzenie dotyczy z kolei zapamiętywania, systemu przenoszącego wiadomości z pamieci krótkotrwałej do długotrwałej, wiązanego anatomicznie z hipokampem i otaczającą go korą śródwęchową, jak także, w mniejszym stopniu, ze strukturami wzgórza, ciałami suteczkowatymi i z jądrem Meynerta. Zaburzenia zapamiętywania są obecne szczególnie w otępieniu o typie alzheimerowskim, ale nie koniecznie w startowych i pośrednich stadiach innych otępień, dlatego także takie pojęcia mogą mieć trudności z uwzględnieniem złożoności objawów otępiennych odmiennej natury.
Współcześnie dopuszcza się sposobność traktowania demencji podobnie, jak traktuje się autonomiczne jednostki nozologiczne. To jest sposowowane tym, iż przewarzająca część chorób, które powodują demencję, jest możliwa do jednoznacznego stwierdzenia tylko w pośmiertnym badaniu mózgu. Zarazem także aktualnie nie istnieją jakiekolwiek skuteczne możliwości wyleczenia tych chorób, ani nawet zatrzymania ich rozwoju, a w czasie gdy demencja ma poważne i przykre skutki zarówno dla samych osób chorych, jak i ich rodzin, opiekunów, czy także ekspertów mających zawodowy kontakt z tymi osobami (na przykład lekarze, rehabilitanci, opieka socjalna). Przez wzgląd na tym w wielu przypadkach znacząco lepszym rozwiązaniem jest postawienie diagnozy demencji jako dolegliwości, czy także stanu umysłowego, na zasadzie rozpoznania danej jednostki nozologicznej.
Pojęcia demencji
Wg. Światowej Organizacji Zdrowia (ICD-10):
Zespół otępienny to zespół objawów spowodowany chorobą mózgu, zazwyczaj przewlekłą albo o postępującym przebiegu, charakteryzujący się klinicznie licznymi zaburzeniami wyższych funkcji korowych, takich jak pamięć, myślenie, orientacja, rozumienie, liczenie, umiejętność do uczenia się, język i ocena. Ponadto, zaburzeniom funkcji poznawczych regularnie towarzyszą, albo nawet je poprzedzają zaburzenia emocjonalne, zaburzenia zachowania i motywacji. Takiemu obrazowi nie mogą towarzyszyć zaburzenia świadomości. Zaburzenia świadomości przy wystepowaniu demencji stanowią odrębną kategorię diagnostyczną.
Osłabienie pamięci przejawia się raczej w dziedzinie uczenia się nowych informacji, jednakże w bardziej zaawansowanym otępieniu może być także zaburzone odtwarzanie przedtem kupionych informacji. Obecność zaburzeń pamięci powinna być potwierdzona również – jeżeli to jest możliwe – wynikami badania neuropsychologicznego albo testów psychometrycznych oceniających mechanizmy poznawcze. Zaburzenia pozostałych funkcji poznawczych przejawiają się upośledzeniem umiejętności dokonywania ocen, myślenia, planowania i organizowania przebiegu złożonych czynności i ogólnym osłabieniem procesu przetwarzania informacji. Obecność tych zaburzeń powinna być potwierdzona również – jeżeli to jest możliwe – wynikami badania neuropsychologicznego albo testów psychometrycznych oceniających mechanizmy poznawcze. Przy tym zachowana jest orientacja w miejscu, występuje także: chwiejność emocjonalna, drażliwość, apatia, bądź prymitywność w interakcjach socjalnych, zaś wszystkie te symptomy są obecne conajmniej poprzez pół roku.
Wg. DSM-IV:
Otępienie jest zespołem objawów zaburzeń mechanizmów poznawczych obejmujących – prócz zaburzeń pamięci – deficyty przynajmniej dwóch z następujących funkcji poznawczych: mowy (afazja), celowej złożonej aktywności ruchowej (apraksja), umiejętności rozpoznawania i identyfikowania elementów (agnozja) i zaburzeń planowania, inicjowania, kontroli i korygowania przebiegu złożonych zachowań (zaburzenia funkcji wykonawczych). Deficyty poznawcze powinny być na tyle głębokie, aby zaburzały aktywność zawodową, funkcjonowanie socjalne i wykonywanie codziennych czynności.
Różne postacie demencji
Wydaje się, iż najpoważniejszą kategorią czynników uszkadzających mózg w takim stopniu, iż pojawiają się symptomy otępienia, są dolegliwości neurodegeneracyjne, kierujące do postępującego zwyrodnienia tkanki nerwowej.
W najwyższym stopniu znanym odpowiednikiem jest dolegliwość Alzheimera, która wywołuje demencję o typie alzheimerowskim (ang