Definicja Jelito grube - rak

Co to jest Jelito grube - rak: Dolegliwość Jelito grube - rak OPIS: nowotwór złośliwy wywodzący się z nabłonka okrężnicy, odbytnicy albo kanału odbytu; gruczolakorak (adenocarcinoma) - najczęstsza postać histologiczna; najczęściej rozwija się na podłożu łagodnego gruczolaka; rozmieszczenie nierównomierne - 38% w części bliższej, a 62% w części dalszej okrężnicy i w odbytnicy, rakowiak (carcinoid) - występuje rzadko; wywodzi się z jelitowych komórek srebrochłonnych; umiejscowiony zwykle w wyrostku robaczkowym albo w odbytnicy; nie daje przerzutów, jeżeli jego średnica nie przekracza 2 cm, rak płaskonabłonkowy - rzadka postać raka; występuje w kanale odbytu, czemiak złośliwy - występuje rzadko; zwykle ma postać zmiany barwnikowej położonej w pobliżu linii grzebieniastej. Wiek: gruczolakorak zazwyczaj > 50 roku życia, szczyt zachorowań w 7 dekadzie życia. Płeć: jednakowo regularnie u obu płci. Symptomy: symptomy różne w zależności od umiejscowienia, inicjalne zmiany są regularnie bezobjawowe, gruczolakorak prawej połowy okrężnicy: niedokrwistość, bolesność albo wyczuwalny guz w prawym dolnym kwadracie brzucha, utajona krew w stolcu, zmiana wyglądu stolca (rzadko); gruczolakorak lewej połowy okrężnicy: zmiana częstości oddawania stolca (zaparcie albo biegunka), stolec zwężony (ołówkowaty), domieszka świeżej, czerwonej krwi w stolcu; gruczolakorak odbytnicy: krwawienie z odbytu (świeża krew), bolące parcie na stolec, guz wyczuwalny w badaniu poprzez odbyt; rakowiak: zazwyczaj stwierdzany przypadkowo, gdy umiejscowiony w wyrostku robaczkowym - symptomy zapalenia wyrostka, krwawienie z odbytu, kurczowe bóle brzucha, zespół rakowiaka (występuje przy przerzutach do wątroby) - napadowe zaczerwienienie twarzy, kurczowe bóle brzucha, biegunka; rak płaskonabłonkowy: ból przy oddawaniu stolca, krwawienie z odbytu, guz albo owrzodzenie w kanale odbytu, nie gojąca się szczelina odbytu. Powody: niejasne; ważną rolę odgrywają impulsy zarówno genetyczne, jak i środowiskowe, impulsy środowiskowe - dieta bogata w tłuszcze zwierzęce i uboga w błonnik. Impulsy RYZYKA: gruczolakorak: 2/3 przypadków - ponad 50 roku życia, wrzodziejące zapalenie całego jelita grubego (po 10 latach trwania dolegliwości - 2% rocznie), polipowatość rodzinna, delikatne gruczolaki jelita grubego, współistniejący rak jelita grubego w innym miejscu (synchroniczny) - 5%, przebyty rak jelita grubego - 2-5%; rakowiak: zespół mnogiej gruczolakowatości endokrynnej - rzadko, rakowiak o innym umiejscowieniu narządowym (w jelicie cienkim, oskrzelach); rak płaskonabłonkowy: dolegliwość Bowena, dolegliwość Pageta. POSTĘPOWANIE CHIRURGICZNE: radykalna resekcja części jelita z guzem w szerokich granicach (wspólnie z odcinkiem zdrowego jelita i częścią krezki z węzłami chłonnymi). AKTYWNOŚĆ ŻYCIOWA: zwykle normalna; u chorych ze stomią mogą być potrzebne pewne ograniczenia. DIETA: z reguły normalna; korzystne może być unikanie pokarmów wzdymających (takich jak: kapusta, fasola, cebula, alkohol). ZAPOBIEGANIE: polipy jelita grubego należy usunąć i zbadać mikroskopowo; w przypadku stwierdzenia zmian delikatnych - co 3 lata wykonywać kontrolną koloskopię. POWIKŁANIA: leczenie operacyjne: 5-10%, chemioterapia i radioterapia: zapalenie błony śluzowej j. ustnej, zapalenie błony śluzowej odbytnicy; biegunka, wypadanie włosów (przemijające). PRZEBIEG Dolegliwości I ROKOWANIE: gruczolakorak: ogólne przeżycie pięcioletnie uzyskuje się w 55% przypadków, występują jednak znaczące różnice w zależności od zaawansowania nowotworu, rakowiak: ogólne przeżycie pięcioletnie - 65%, rak płaskonabłonkowy: ogólne przeżycie pięcioletnie - 79%