Związki frazeologiczne w języku polskim

• Co znaczy Adama Jabłko Definicja rzecz., bibl. Legenda głosi, że to kawałek owocu (jabłka) z drzewa wiadomości dobrego i złego utkwił biblijnemu Adamowi – pierwszemu
• Co znaczy Intelektualna Elita Definicja nauką, publicystyką itp., która ze względu na głoszone poglądy, autorytet moralny ma szczególne znaczenie w społeczeństwie’; wyr. rzecz
• Co znaczy Byk Jak Definicja ‘wyraźnie, w sposób oczywisty’, wyr. określ
• Co znaczy Krytyki Fala Definicja pojawiających się w mediach w krótkim czasie’; wyr. rzecz., public.; Nietrudno zaobserwować, że przez prasę przetacza się fala krytyki
• Co znaczy Siłach Własnych O Definicja ‘nie korzystając z niczyjej pomocy, polegając wyłącznie na sobie, samodzielnie’; wyr. określ
• Co znaczy Niezgody Jabłko Definicja nieporozumienia’; wyr. rzecz., mitol.; Jabłko z napisem „Najpiękniejszej” przyznał Parys Afrodycie, dzięki czemu dostał Helenę, co stało
• Co znaczy sam/samotny jak palec Definicja opuszczony przez wszystkich’; wyr. określ. Paradoksalnie wydawałoby się, że palec, jeden z pięciu u dłoni, właśnie nie jest samotny
• Co znaczy całe szczęście, że…/na szczęście Definicja szczęśliwym zrządzeniu losu’; wsk. zespol.; Całe szczęście, że wzięliśmy ze sobą ciepłe swetry, bo inaczej ten wypad nad jezioro mógł
• Co znaczy ceny czegoś idą w górę Definicja się tendencję do podwyższania cen’; zwrot,; (…) gołym okiem widzę, jak ceny nieruchomości idą w górę. – „Ozon”
• Co znaczy Twórczość Radosna Definicja chaotyczne działanienie uwzględniające ujemnych skutków; działanie nieodpowiedzialne, ryzykanckie, nieliczące się z jakimiś normami
• Co znaczy uciec/uciekać jak zając Definicja niebezpieczeństwem’; zwrot, przyr. Długie uszy, duże oczy i długie nogi dowodzą, że natura stworzyła zająca do ucieczki. Potrafi on
• Co znaczy Śledzia Od Ucho Definicja ‘nic takiego, nic z tego, akurat!’; fraza; Co on jedynki nie widział? Przestraszył się? Ucho od śledzia i kropka! – H. Ożogowska, Ucho
• Co znaczy dać się prowadzić/iść jak stado baranów Definicja ‘iść bezmyślnie, bez oporu, biernie’; zwrot, przyr
• Co znaczy Ziemi Na Raj Definicja miejsce, gdzie są szczególnie sprzyjające warunki do życia’; wyr. rzecz., relig. raj w niektórych religiach ‘kraina szczęśliwości, miejsce
• Co znaczy Jupiterów Świetle W Definicja telewizyjnymi’; wyr. określ., kult. mater.; To wyjaśnianie miało się odbywać, na życzenie generała, w świetle jupiterów. – TV Trwam
• Co znaczy Grunt Badać Definicja podejmie się decyzję’; zwrot, roln.; To jest chyba oczywiste, że przed podjęciem decyzji o zakupie przedsiębiorstwa, długo badał grunt
• Co znaczy Amen Na Definicja odwrócenia sytuacji’; wyr. określ., bibl. (por. jak amen w pacierzu); Straciłam na amen zdrowie przez tę waszą zwariowaną podróż
• Co znaczy gadać/pleść/mówić, co ślina na język przyniesie Definicja byle co, gadać głupstwa, bredzić, zmyślać’; zwrot; Twój kolega plecie co mu ślina na język przyniesie, a ty się później zamartwiasz. –
• Co znaczy bać się o własną dupę Definicja ‘bać się o siebie, o swoje sprawy’; zwrot, wulg.; Najpierw narozrabiał, a teraz boi się o własną dupę. – Internet
• Co znaczy Sumienia Rachunek Definicja ‘uprzytamnianie sobie własnych przewinień, grzechów,roztrząsanie win, rozliczanie grzechów’; wyr. rzecz., relig
• Co znaczy Panicznie Się Bać Definicja zwrot, mitol. Bożek Pan,opiekun lasów i pastwisk, trzód i pasterzy, który wyglądał strasznie, niekiedy wyskakiwał z lasu na pastwiska i
• Co znaczy Śmiech Homeryczny Homerycki Definicja serdeczny śmiech’; wyr. rzecz., liter. Homer wspomina o „nieugaszonym śmiechu” bogów („Iliada”) i zalotników Penelopy („Odyseja”
• Co znaczy Boży Palec Definicja nadprzyrodzonych, opatrzność; kara boska’; wyr. rzecz., bibl. (Wj 8, 15: „Wówczas rzekli czarownicy do faraona: «Palec to Boży», ale serce
• Co znaczy jak mgnienie oka/jak okamgnienie Definicja określ.; Zmierzch dopiero zatarł litery na białej karcie, zmierzch krótki jak mgnienie oka.– H. Sienkiewicz, Latarnik; A cóż to jest 200
• Co znaczy Sumy Bajońskie Definicja rzecz., hist. Na mocy porozumienia w Bajonnie (1808 r.) Napoleon odstąpił Księstwu Warszawskiemu 43 mln franków wierzytelności pruskich
• Co znaczy w stroju Adama/adamowym Definicja „Chociaż mężczyzna i jego żona byli nadzy, nie odczuwali wobec siebie wstydu.”); Tak szalałem w wodzie, że nawet nie zauważyłem, że jakaś
• Co znaczy gadać/pleść trzy po trzy Definicja głupstwa, bzdury, zmyślać’; zwrot; Plotłem trzy po trzy. – AG1; Najzabawniejsze, że plotąc tak trzy po trzy, myślałem przez cały czas o
• Co znaczy o kant dupy rozbić Definicja ‘o czymś beznadziejnym, zepsutym, zniszczonym’; wyr. określ.,wulg
• Co znaczy Rączka Definicja ‘dać, dawać coś komuś za życia, za swego istnienia’; zwrot; Nowa władza zawsze rozdaje ciepłą rączką pieniądze. – Internet
• Co znaczy hart/moc/siła ducha Definicja nad sobą; niepoddawanie się przeciwnościom’; wyr. rzecz.; Dziewczynka przeżyła dzięki hartowi ducha i wspaniałej opiece
• Co znaczy Gębą Całą Definicja znaczeniu’; wyr. określ.; wyraz gęba miał w stp. znaczenie neutralne; (…) kiedy grają na Sybiraka Wampiłowa, ba Czechowa, nie ma
• Co znaczy Znamię Piętno Kainowe Definicja rodaka’; wyr. rzecz., bibl. (Kain – pierworodny syn Adama i Ewy, który zabił swego brata Abla, za co został ukarany przez Boga; Rdz 4, 14
• Co znaczy Cicha Z Definicja rzeczywistości zdolny do przewodzenia towarzystwu, bystry, inteligentny; ktoś, kto nagle mówi, robi coś zaskakującego, kto nieoczekiwanie
• Co znaczy Piśmie W Uczony Definicja wykształcona, oczytana, zwłaszcza w dziedzinie spraw kultu, objaśniania i komentowania Pisma Św.’; iron.: ‘rzekomy erudyta, intelektualista
• Co znaczy Mąż Jeden Jak Definicja określ.; Tęsknią także goście „Tele-echa” jak jeden mąż potwierdzający narzucony schemat (…). – „Ozon”
• Co znaczy w mgnieniu oka/w okamgnieniu Definicja ‘błyskawicznie, natychmiast’; wyr. określ.; W mgnieniu oka ściągnięto sukno i rozerwano je na kawałki (…). – H. Sienkiewicz, Krzyżacy
• Co znaczy gapić się/patrzeć na coś jak sroka w kość/w gnat Definicja jeden punkt’; zwrot, przyr. Sroki znane są z zamiłowania do błyskotek; każdy odcinający się od tła przedmiot przykuwa uwagę tych ptaków
• Co znaczy Kroku Każdym Na Definicja określ.; Jak to możliwe, że ten rząd na każdym kroku jest krytykowany; nie daje mu się najmniejszych szans. – Radiowa Trójka
• Co znaczy Blanche Carte Definicja działania, wolna ręka’; wyr. rzecz., zapoż. z franc. (dosł. ‘biała karta’); Według ich dyrektyw wszelka moralność ma być względna, wszelki
• Co znaczy Wartości Hierarchia Definicja ‘układ i wzajemna zależność wartości’; wyr. rzecz.; Jakże to niszczy tkankę społeczną, zmienia hierarchię wartości. – W. Łysiak
• Co znaczy Licho Pal Definicja mniejsza o to’; fraza, licho ‘eufem. o diable, a więc tyle samo co ‘pal diabli’; Pal licho te sardynki. – K. Grochola
• Co znaczy sam/samotny jak kołek (w płocie) Definicja ‘bardzo samotny, opuszczony przez wszystkich’; wyr. określ; [był] Skryty, zamknięty w sobie, żyjący samotnie jak kołek. – K. Dickens
• Co znaczy Arbuza Komuś Dać Definicja odrzucić oświadczyny’; zwrot, obycz. stp. Od ukraińsko-podolskiego obyczaju częstowania arbuzem starającego się o rękę panny
• Co znaczy o chlebie i wodzie Definicja oszczędnie, biednie’; wyr.określ.; Trzymali go w tej celi przez dłuższy czas o chlebie i wodzie. – Internet; Trudniej, niż żyć o chlebie i
• Co znaczy Play Fair Definicja uczciwe, honorowe postępowanie’; wyr. rzecz., zapoż. z ang.; Oskarżył Anglików, że nie grali fair play. – Radio Zet
• Co znaczy dać komuś fangę w nos Definicja ‘cios, uderzenie’; Euzebiusz, jeden kolega, który jest bardzo silny, chciał dać Ananiaszowi fangę w nos, ale Ananiasz nosi okulary i nie
• Co znaczy Duszy Głębi W Definicja skrycie’; wyr. określ.; W głębi duszy nie marzyli nawet o takim szczęściu, ale urodzili się pod szczęśliwą gwiazdą, więc na pewno sława ich
• Co znaczy Versa Vice Definicja ‘na odwrót, odwrotnie’; wyr. określ., zapoż. z łac.; Jaka płaca, taka praca i vice versa. – W. Łysiak 2
• Co znaczy Szansę Komuś Dać Definicja na powodzenie, sukces w jakiejś dziedzinie’; zwrot; Na sopockim festiwalu dali wszystkim do zrozumienia, że chcą dać sobie jeszcze jedną
• Co znaczy Godzinę Czarną Na Definicja kłopotów, choroby, nieszczęścia’; wyr. określ. (por. przyjść w złą godzinę); Staruszce ukradli wszystko, co miała odłożone na czarną
• Co znaczy Wysokości Lęk Definicja obiektach’; wyr. rzecz., psych.; Mieć lęk wysokości. – „Angora”; Władza cierpi na lęk wysokości:/im wyżej się wspina,/tym bardziej boi się
• Co znaczy jak kamień w wodę Definicja ‘bez śladu’; wyr. określ. (najczęściej w połączeniu z czas.: zniknąć, przepaść, zaginąć
• Co znaczy Towarzyska Elita Definicja wyróżniających się czymś szczególnym, np. majątkiem, zawodem, sławą; grupa znajomych z wyższych sfer’; wyr. rzecz.; Niestety, nie udało mu
• Co znaczy Chama Na Definicja bibl. (Rdz 9, 18: „Synami Noego, którzy wyszli z arki, byli Sem, Cham i Jafet. Cham był ojcem Kanaan.” Zgrzeszył, ponieważ widząc
• Co znaczy Celownik Definicja ‘zostać poddanym obserwacji, czyjejś ocenie’; zwrot, milit.; Na celowniku znaleźli się najwyżsi zwierzchnicy zbrodniarzy. – „Ozon”
• Co znaczy Pęk Cicha Z Definicja rzeczywistości zdolny do przewodzenia towarzystwu, bystry, inteligentny; ktoś, kto nagle mówi, robi coś zaskakującego, kto nieoczekiwanie
• Co znaczy Rachunek Definicja ‘osobiście, samemu, bez pomocy innych, będąc za coś samemu odpowiedzialnym’; wyr. określ., ekon
• Co znaczy palić/spalić za sobą mosty Definicja nieodwołalnie, bez możliwości powrotu’; zwrot, milit., związany z walką, podczas której palono mosty, aby uniemożliwić pościg wroga; (…
• Co znaczy Niezależnych Salon Definicja nieskrępowanych wypowiedzi; wolna trybuna’; wyr. rzecz.; Tu wypowiadają się szczerze. Mur ten to jakaś „wolna trybuna”, jakiś „salon
• Co znaczy Plamę Dać Definicja ‘skompromitować się, zaszkodzić swojej opinii’; zwrot; Sąd dał plamę
• Co znaczy Cieni Gabinet Definicja członkami rządu w przypadku zmiany sytuacji; taki gabinet organizuje opozycja, gdy słaba staje się pozycja rządu’; wyr. rzecz., polit.; PO
• Co znaczy Pajac Definicja godności; wygłupiać się’; zwrot; (…) nie chodzi o p. Jurczyka ani o „teczki”, lecz o to, by sędziowie nie robili z siebie pajaców. –
• Co znaczy gadać/mówić o dupie Maryni Definicja mało ważne gadanie’; zwrot, wulg.; Siedzieliśmy tak przy browcu i gadaliśmy o dupie Maryni.– Internet
• Co znaczy jak dwa razy dwa Definicja ‘oczywiste, niewymagające dowodzenia, przekonywania’; wyr. określ., matem.; skrócona regułka: dwa razy dwa jest cztery
• Co znaczy Łaski Bożej Z Definicja ‘o kimś mało zdolnym, kto nie umie czegoś robić dobrze’; wyr. określ. relig.; Ale pamiętajmy o naszych z bożej łaski bohaterach. – „Angora”
• Co znaczy Dobry Dzień Na Definicja razu’; wyr. określ., pot.; Kuba na dzień dobry zostanie oskarżony o gwałt na swojej koleżance. – SE; To było tak poruszające, że na dzień
• Co znaczy Obawa Definicja niepewności i lęku; spowodować ustąpienie wszelkich obaw’; zwrot; Jan boi się sam wyjechać zagranicę. Muszę rozproszyć jego obawy. – Jęz
• Co znaczy jak grzyby po deszczu Definicja określ. (najczęściej w połączeniu z czas.: wyrastać, rosnąć, pojawiać się, powstawać itp.), przyr.; Jak grzyby po deszczu wyrastają kolejne
• Co znaczy Dupy Dać Definicja ‘zachować się niegodnie, zdradzić ideały, godzić się na daleko idące kompromisy; ‘odbyć stosunek seksualny’; zwrot, wulg.; J. Liberek
• Co znaczy Śmiechu Salwy Definicja ‘jednoczesny śmiech wielu osób, wiele śmiechów naraz’; wyr. rzecz., wojs.; Rozległy się salwy śmiechu i rzęsiste brawa. – „Angora”
• Co znaczy Serdeczny Palec Definicja środkowym palcem, pierścienny’; wyr. rzecz., staroż. Już Rzymianie na ten palec wkładali obrączki ślubne, sądząc, że od tego palca biegnie
• Co znaczy Raj Definicja pojawienie się nowych możliwości do realizacji siebie i swoich planów’; wyr. rzecz., relig.; Bo taka propozycja była jakby otwarciem przed
• Co znaczy Obciach Definicja wstyd’;zwrot, pot. młodz.; (…) dzień później narobili im strasznego obciachu, przegrywając 1 : 3 „świętą wojnę”
• Co znaczy Różdżka Czarodziejska Magiczna Definicja niezwykłe właściwości’; wyr. rzecz. liter., bajki; Magiczną różdżką (…) jest dla apostołów relatywizmu tolerancja. – W. Łysiak 2; Trzeba
• Co znaczy Łoże Madejowe Definicja liter. W europejskiej baśni o Madeju – łoże ogniste, nabite nożami i kolcami, przygotowane w piekle dla rozbójnika Madeja
• Co znaczy lecieć jak ćma do światła Definicja zastanowienia, nieostrożnie’; zwrot, przyr.; Czy jesteś pewna, że możesz mu zaufać, lecisz jak ćma do światła, a to może źle się skończyć
• Co znaczy Racja Definicja najwyższą normę działania’; wyr.rzecz., kalka z franc., charakterystyczna dla jęz. oficjalnego; A. Markowski
• Co znaczy Całość Definicja wszystko na jedną kartę, zaryzykować’; zwrot; Teraz sobie pomyślałem, że skoro zdecydowałem się pójść na całość, to już nie ma co się
• Co znaczy Pradziada Dziada Z Definicja wyr. określ., zwycz.; Te ziemie za rzeką należały z dziada pradziada do naszej rodziny. – „Prodoks”
• Co znaczy Słowo Komuś Dać Definicja ‘przyrzec coś komuś, obiecać’; zwrot; Dałem im słowo, że jeśli wrócę do Polski, to tylko do Legii. – „Fakt”
• Co znaczy Tempie Rekordowym W Definicja bardzo szybko, śpiesząc się’; wyr. określ.; W rekordowym wręcz tempie wydali swój debiutancki krążek
• Co znaczy Sam Na Sam Definicja osobą, bez świadków, w cztery oczy’; wyr. określ.; Potem moja koleżanka nie miała czasu i spotkałam się z nim już sam na sam. – „Cogito”
• Co znaczy Banque Va Definicja ‘ryzykując wszystko’; fraza, zapoż. z łac. dosł. ‘idzie o cały bank’; Cimoszewicz gra va banque (tyt
• Co znaczy dać wyraz (swemu) oburzeniu Definicja ‘okazać, uzewnętrznić (swoje) oburzenie’; kalka z niem., zwrot charakterystyczny dla jęz. oficjalnego; A. Markowski
• Co znaczy dać komuś prztyczka w nos Definicja lekceważenie, swoją wyższość, upokorzyć, ośmieszyć kogoś’; zwrot, rzecz. prztyczek pochodzi od stp. dźwiękonaśladowczego czas. pstrzykać
• Co znaczy Pączek Definicja ‘wyglądać dobrze, zdrowo, dostatnio; mieć okrągłą buzię, być pulchnym’; zwrot kulin
• Co znaczy Pachy Po Ubaw Definicja ‘zabawa, rozrywka, uciecha na całego, wyśmienita, doskonała’; wyr. rzecz., pot.; Ubaw był po pachy. – „Fakt”
• Co znaczy dać komuś pięścią w nos Definicja Zrobił się mały rozgardiasz, zwłaszcza wtedy kiedy Euzebiusz, przechodząc koło Alcesta, dał mu pięścią w nos. – Sempé i Gościnny
• Co znaczy Rąbek Definicja część tajemnicy’; zwrot; Poprosiliśmy ekspertów, którzy doradzają dużym i małym firmom, menedżerom i szeregowym pracownikom, o uchylenie
• Co znaczy Snów Fabryka Definicja amerykańskie’; wyr. rzecz.; Swoje marzenia pragnęła zrealizować w tej amerykańskiej fabryce snów. – „Angora”
• Co znaczy Zipać Ledwo Definicja czymś: ledwo istnieć, upadać’; zwrot; Warszawska firma (…) kupiła 20 proc. udziałów w spółce Niezależne Wydawnictwo Polskie, wydawcy ledwie
• Co znaczy latać/biegać/gonić z wywieszonym językiem Definicja ‘starać się coś szybko załatwić, śpieszyć się’; zwrot
• Co znaczy maczać w czymś palce/ręce Definicja ocenianej ujemnie, nieuczciwej, podejrzanej moralnie; przyczyniać się w jakimś stopniu do czegoś’; zwrot; Zapytajcie tych dwóch, co ukradli
• Co znaczy uchylić rąbka/odsłonić rąbek tajemnicy Definicja część tajemnicy’; zwrot; Poprosiliśmy ekspertów, którzy doradzają dużym i małym firmom, menedżerom i szeregowym pracownikom, o uchylenie
• Co znaczy Owaki Taki Definicja nieokreślony’; wyr. określ.; (…) kos dłuższy od szpaka/a jednak myślę o wronie/bo taka owaka. – J. Twardowski
• Co znaczy Dojrzałości Egzamin Definicja ‘egzamin maturalny’; wyr. rzecz., szkol.; Egzamin dojrzałości będzie zdawało w tym roku ponad 500 tys. uczniów. – Radio Zet
• Co znaczy Skowronek Jak Radosny Definicja ‘o człowieku zadowolonym, radosnym, szczęśliwym’; wyr. określ., przyr.; Tosia przybiegła ze szkoły radosna jak skowronek. – K. Grochola
• Co znaczy dać sobie z czymś spokój Definicja pozostawić w spokoju’; zwrot; Te następne skrytki (…) – zbędna mordęga. Lepiej byśmy zrobili, dając sobie spokój. – za AG2; Prokurator
• Co znaczy Środki Uświęca Cel Definicja być nieuczciwy, naganny, jeśli sam cel jest szczytny, chwalebny’; fraza użyta w wypowiedzeniu, liter. – zasada postępowania zalecana w
• Co znaczy Ovo Ab Definicja określ., łac., liter. – Horacy, Sztuka poetycka; Parę godzin snu, śniadanie i ab ovo. – „Dialog Akademicki”
• Co znaczy Raban Definicja ‘hałasować, narobić hałasu, czynić zgiełk’; zwrot; Także prasa (…) podniosła raban przeciwko jej zwolnieniu. – W. Łysiak
• Co znaczy Canossa Definicja się do błędu’; zwrot, hist. Canossa – wieś w pn. Włoszech, gdzie w 1077 r. król niemiecki Henryk IV, popadłszy w konflikt z papiestwem i
• Co znaczy Bank Na Definicja ‘na pewno, bez zastrzeżeń’; wyr. określ., ekon.; Filipa ma tam na bank– uśmiecha się niepewnie Steandman
• Co znaczy Centrum Definicja zainteresowania, skupiać na sobie czyjąś uwagę’; zwrot; Znalazł się w centrum zainteresowania mediów po śmierci Jana Pawła II (…). – „Ozon”
• Co znaczy Lis Farbowany Definicja kogoś innego niż jest naprawdę, oszust’, wyr. rzecz., rzem.; Więc kto teraz? Chyba jakieś farbowane lisy. – „Angora”
• Co znaczy machnąć na coś/na kogoś ręką Definicja za stracone; przestać zwracać na coś, na kogoś uwagę, zlekceważyć coś, kogoś’; zwrot; Machnąłem na to ręką i chodziłem spać z kurami
• Co znaczy Fatale Femme Definicja nieszczęście, łamiąca serce, karierę, życie mężczyzny’; wyr. rzecz., zapoż. z franc.; Jeszcze jedno „Podwójne ubezpieczenie”, tym razem z
• Co znaczy Służby Tajne Definicja wojskowi’; wyr. rzecz., polit.; (…) ustawa o instytucjach dyskwalifikuje kandydata, o którym jest choćby najmniejsza informacja o jego
• Co znaczy jak amen w pacierzu Definicja określ., bibl.; w jęz. hebr. amen ’zaprawdę tak jest; godzien wiary’. W ST jest to wyrażenie zgody, zezwolenia na złożenie przysięgi
• Co znaczy achy i ochy/ochy i achy Definicja zwykle przesadzone’; wyr. rzecz.; (…) tylko że prof. Rzepińska zaczęła się w końcu wycofywać ze swoich pierwszych „ochów i achów”. – W
• Co znaczy na całą/pełną parę Definicja ‘mocno, z całych sił, z dużą energią’; wyr. określ.; Obiecuję, że po feriach zacznę się uczyć na pełną parę. – „Victor J”
• Co znaczy Dzień Biały W Definicja ‘jawnie, otwarcie, nie ukrywając niczego’; wyr. określ.; To było w biały dzień, po południu, więc zrobiło się zbiegowisko. – J. Domagalik
• Co znaczy Rada Definicja ‘doradzać komuś, udzielać wskazówek’; zwrot; Dziewczyny sobie radzą, a ja zawsze służę fachową radą – zapewnia. – „Nowy Dzień”
• Co znaczy Nodze Jednej Na Definicja ‘bardzo szybko, migiem, śpiesząc się’; wyr. określ.; Marta, skocz do sklepu, tylko tak na jednej nodze! – „Victor J”
• Co znaczy Dyla Dać Definicja przepiłowanego pnia, używana na podłogi i parkany’; On obiecuje, że za chwilę to zrobi i daje dyla. – „Angora”
• Co znaczy o wilku mowa (a wilk tu/tuż) Definicja fraza, starożyt. prawdopodobnie przysł. grec. spopularyzowane przez Plauta (III-II w. p.n.e.): Ecce tibi lupum in sermone – o wilku mowa
• Co znaczy Publicznym Forum Na Definicja wyr. określ., hist.; w Rzymie na forum ‘placu’ zbierali się ludzie, aby dyskutować; w stp. forum ‘trybunał sądowy, sąd’; (…) w domowym
• Co znaczy dać coś na przynętę Definicja ‘dać coś na zachętę, kusić kogoś czymś’; zwrot, wędk.; Dał agentce na przynętę dwie ważne informacje. – „Gazeta Prawna”
• Co znaczy Wstępny Egzamin Definicja szkoły, uczelni’; wyr.rzecz., szkol.; W tym roku na naszej uczelni odbędą się egzaminy wstępne w drugiej połowie lipca
• Co znaczy Komuś Kadzić Definicja przypodobać’; zwrot, relig.; Kiszczak w nadanym ostatnio przez TVP programie tak mu (…) kadził, tak kadził, że ciarki szły po plecach. – W
• Co znaczy Wskazującym Stanie W Definicja eufem.; I trochę zawody mu się pomyliły, bo w stanie wskazującym zaczął tam kierować ruchem na skrzyżowaniu
• Co znaczy Skowronkach W Cały Definicja szczęśliwy’; wyr. określ. (tyt. piosenki (1968) wykonywanej przez „Skaldów”); Gdy jedziemy na klasowy biwak, jestem cały w skowronkach. –
• Co znaczy Pachnieć Definicja ‘coś pociąga za sobą przykre następstwa, coś czymś grozi’; zwrot; Ja wiem, czym to pachnie! – za J. Liberkiem
• Co znaczy Zwierciadle Krzywym W Definicja przejaskrawiony’; wyr. określ. (najczęściej w połączeniu z czas.: przedstawić, przedstawiać, ukazać, ukazywać coś itp.); Wygląda to tak
• Co znaczy Pogawędkę Sobie Uciąć Definicja Po występie Doda i Nina Terentiew (…), ucięły sobie pogawędkę.; Najczęściej ucina sobie pogawędkę z kanclerzem Niemiec Gerhardem
• Co znaczy Dzień Sądny Definicja popłochu’; wyr. rzecz., bibl. (Według religii chrześcijańskiej dzień sądu ostatecznego, mający nastąpić przy końcu świata. Mt 11, 22
• Co znaczy Chód Kaczy Definicja chodzeniu’; wyr. rzecz., medyc. – chód na usztywnionych nogach, co związane jest ze zwyrodnieniem stawów; [Ewa] kolebała się zabawnie na
• Co znaczy Diabła Adwokat Definicja nieuczciwej’; katol.rzecznik publiczny, który w czasie procesu beatyfikacyjnego lub kanonizacyjnego zgłasza zarzuty wobec kandydata na
• Co znaczy gadać jak najęty/nakręcony Definicja zwrot; jak najęty ‘jak obrońca sądowy, wynajęty, aby wybronić oskarżonego’; Stałyśmy pod kolumną i gadałyśmy jak nakręcone
• Co znaczy ma się coś do czegoś jak piernik do wiatraka Definicja zwrot. Nie wiadomo, dlaczego zestawiono akurat piernik i wiatrak, a nie inne rzeczy niemające ze sobą związku. Może jakąś rolę odegrało
• Co znaczy Blanche Carte Definicja działania, wolna ręka’; wyr. rzecz., zapoż. z franc. (dosł. ‘biała karta’); Według ich dyrektyw wszelka moralność ma być względna, wszelki
• Co znaczy gadać/mówić jak do ściany Definicja tłumaczyć komuś, do kogo nic nie dociera’; zwrot. Ściana od dawna jest synonimem obojętności, braku reakcji; Starała się go przekonać
• Co znaczy Chwili Ostatniej W Definicja czegoś, podjęciem decyzji’; wyr. określ.; Już myślałem, że to koniec, ale w ostatniej chwili udało mi się coś przypomnieć i zrobiłem drugie
• Co znaczy bać się czegoś/kogoś jak ognia Definicja ‘bardzo się czegoś bać, być przerażonym’; zwrot; Jak na razie nikt się nie poskarżył. Klatki boją się jak ognia. – „Angora”
• Co znaczy Murowany Efekt Definicja niepodważalny’; wyr. rzecz.; Jeśli pani zastosuje te wszystkie preparaty i zacznie żyć zgodnie ze swoją naturą, efekt murowany. – „Czwarty
• Co znaczy Vis Á Vis Definicja ‘naprzeciwko’; wyr. określ., zapoż. z franc. dosł. ‘twarzą w twarz’; Mieszkam vi-á-vis niego. – Internet
• Co znaczy z dużej chmury mały deszcz Definicja ‘o sytuacji, gdy efekty osiągnięte są zbyt małe w stosunku do planowanych lub zapowiadanych’; fraza, przyr
• Co znaczy jak gdyby nigdy nic/jakby nigdy nic Definicja ‘w sposób całkowicie naturalny, prosty, zwyczajny; z łatwością’; wyr. określ.; Przecież siedzę i pracuję, jak gdyby nigdy nic.– K. Grochola
• Co znaczy Złego Domiar Na Definicja kłopotów, nieszczęść’; wyr. określ.; Mila przez ponad miesiąc nie rozegrał ani jednego spotkania w barwach Austrii Wiedeń, a na domiar
• Co znaczy Cholera Jasna Jak Definicja wulg., medyc. od grec. nazwy żółci, też nazwa choroby i jeden z czterech „humorów” w organizmie człowieka; Szef wściekł się jak jasna
• Co znaczy dać komuś w łapę/smarować łapę Definicja zwrot; Na jakich podstawach oparte jest to państwo; korupcje, afery, przekręty, za załatwienie czegokolwiek trzeba dawać w łapę – jak to
• Co znaczy Palec Definicja przeszkadzać, zachowywać się dyskretnie’; zwrot wywodzący się z obserwacji ludzkich zachowań; (...) wielkie nic chodzące między nami na
• Co znaczy bać się własnego cienia Definicja ‘bać się wszystkiego, być zalęknionym, zastraszonym, przesadnie ostrożnym’; zwrot
• Co znaczy Radość Definicja szczęście’; wyr. rzecz.; Przez godzinę najgłośniejsi na całym stadionie Qi Hong kibice z Chile mieli powody do wybuchów radości. – „Nowy
• Co znaczy Siak Czy Tak Definicja ‘tak czy inaczej, w każdym wypadku’; wyr. określ.; siak dawn. zaimek oznaczający ‘nie tak, inaczej’); Tak czy siak – parasol wezmę na pewno
• Co znaczy Rewolucja Aksamitna Definicja wydarzenia w Pradze w 1989 roku; bezkrwawa rewolucja, która doprowadziła do obalenia komunizmu w Czechosłowacji; Rok 1989, czas, kiedy
• Co znaczy Mądrość Salomonowa Definicja rzecz., bibl.(1 Krl 5, 9-11: „Bóg dał Salomonowi mądrość i rozsądek nadzwyczajny oraz rozum nieogarniony jak piasek na brzegu morza. Toteż
• Co znaczy Interes Ubijać Ubić Definicja wspólnego przedsięwzięcia z obopólną korzyścią’; zwrot, ekon.; Gdybyśmy wiedzieli o tych sprawach wcześniej, pewnie byśmy nigdy nie zaczęli
• Co znaczy Figiel Mały O Definicja wyr. określ. stp. figle‘ o sztuczkach czartowskich mamiących ludzi’; też ‘żarty, psoty’; słowo tylko polskie związane z magią; O mały
• Co znaczy dać komuś do wiwatu Definicja ‘dokuczyć komuś, dać się komuś we znaki’; zwrot, gw. lwowska
• Co znaczy Wyrok Salomonowy Definicja niezwykłą mądrością i prawością, uwzględniający interesy obydwu stron często o zaskakującej formule rozstrzygnięcia’; wyr. rzecz., bibl
• Co znaczy Lizać Palce Definicja wyśmienitym, doskonałym, najczęściej o smacznym jedzeniu’; fraza, kulin.; A sama debata – palce lizać.– „Wprost”
• Co znaczy Chwały Blasku W Definicja ‘w całej okazałości, w sławie’; wyr. określ., public.; Prezes ZUS w blasku fleszy i w blasku chwały. (zapowiedź informacji) – TVN 24
• Co znaczy Padół Definicja nieba); życie doczesne, życie na ziemi pełne cierpień i zmartwień’; wyr. rzecz., stp. padół ‘teren, miejsce położone nisko; nizina, dolina
• Co znaczy Populizm Tani Definicja haseł łatwo trafiających do przekonania ludzi, sloganów chwytliwych, zgodnych z oczekiwaniami większości w celu zyskania poparcia
• Co znaczy o głodzie i chłodzie Definicja niewygody’; wyr. określ.; Przeżył przecież taką noc,/kiedy zniknął dom, w którym były wszystkie jego obrazy./Malowane o głodzie i
• Co znaczy Bakier Na Definicja porządku, żyć w niezgodzie z kimś, czymś’; zwrot od sposobu noszenia czapki: na bakier – ‘krzywo, skosem’; Według prezesa sam poseł jest na
• Co znaczy na dłuższą/na krótszą metę Definicja ‘o odległości w czasie, o zakresie trwania, upływu,działania czegoś’; wyr. określ., sport.; (…) na dłuższą metę było to zbyt męczące
• Co znaczy Oaza Definicja w każdej sytuacji’; zwrot, przyr.; Jesteś bardzo spokojny – ale to wcale nie znaczy, że nudny! Kiedy inni biegają zdenerwowani, Ty jesteś
• Co znaczy Cep Definicja nieskomplikowane’; wyr. określ., roln. Cep to prymitywne narzędzie do ręcznego młócenia zboża w kształcie zakrzywionego kija; To jest tak
• Co znaczy Dzień Boży Cały Definicja ‘od rana do wieczora, bez przerwy, bez odpoczynku’; wyr. określ., relig.; W tym markecie pracowaliśmy cały boży dzień. – „Cogito”
• Co znaczy Frant Głupia Z Definicja – ukrywa dawną, rzeczownikową odmianę przym. głupi, natomiast frant to dawne określenie człowieka chytrego, podstępnego, spryciarza; (…
• Co znaczy Sześć Pal Definicja mniejsza o to, wszystko jedno, dajmy temu spokój’; fraza, kary. Niegdyś były to słowa kierowane do kata, który miał ofiarę przypalać
• Co znaczy Kulturowe Tabu Definicja wyr. rzecz. (por. temat tabu); W dzisiejszych czasach i dziewczyny nie stronią od takich atrakcji, choć ze względu na tabu kulturowe jest
• Co znaczy Palma Definicja miejsce; nagroda’; wyr. rzecz., starożyt., sport. Jest to nawiązanie do antycznych igrzysk, w których wieniec laurowy lub gałązka palmowa
• Co znaczy Sztuczki Tanie Definicja ‘niecne, podstępne, ale mało przemyślane chwyty, wybiegi’; wyr. rzecz.; Ale nie dałam się nabrać na tanie sztuczki
• Co znaczy na głupotę nie ma lekarstwa/rady Definicja odwieść od nierozumnego działania, myślenia’; fraza; Autor postanowił raz na zawsze rozprawić się z popularnym powiedzonkiem: „na głupotę
• Co znaczy Kosza Komuś Dać Definicja się prawdopodobnie z przyniesioną z Niemiec karą – kosz z przestępcą wieszano nad wodą lub nad błotem, a on, jeśli chciał się wydostać
• Co znaczy Wieści Hiobowe Definicja rzecz., bibl. Aluzja do tragicznych wiadomości przekazywanych Hiobowi, który mimo że został pozbawiony całego mienia, dzieci, dotknięty
• Co znaczy Poliszynela Tajemnica Definicja tajemnica znana wszystkim od dawna, rzecz, sprawa itp. powszechnie znana, o której jednak nie mówi się oficjalnie’; wyr. rzecz., teatr
• Co znaczy Oczy Cztery W Definicja osobności’; wyr. określ.; Przeważnie skutkuje spokojna rozmowa w cztery oczy (…) – „Cogito”; Musisz koniecznie porozmawiać z Kasią w cztery
• Co znaczy Cena Definicja się tendencję do podwyższania cen’; zwrot,; (…) gołym okiem widzę, jak ceny nieruchomości idą w górę. – „Ozon”
• Co znaczy o (całe) niebo lepiej Definicja korzystniej, pomyślniej’; wyr. określ., relig.; Miliony Polaków prowadzi własne interesy, nie mając ani służbowego samochodu, ani komórki
• Co znaczy Uśmiechem Ironicznym Z Definicja ‘uszczypliwie, drwiąco, szyderczo’; wyr. określ.; Koleżanki z ironicznym uśmiechem stwierdziły: „A nie mówiłyśmy”
• Co znaczy Cmentarna Hiena Definicja przyr.; Wczoraj policja złapała na cmentarzu komunalnym dwóch młodych ludzi, hieny cmentarne, którzy okradali groby
• Co znaczy uciec/uciekać/zwiewać/zmykać, gdzie pieprz rośnie Definicja nie wiadomo gdzie’; zwrot, geogr. (pieprz pochodzi z Azji podzwrotnikowej); (…) nie wiem, czy jak wielu ojców nie uciekłbym od swojego
• Co znaczy Barszcz Jak Tani Definicja ‘bardzo tani, niedrogi’; wyr. określ., kulin.; Drogie są te buty? Nie, tanie jak barszcz. – zasłyszane
• Co znaczy Beczki Innej Z Definicja ‘na inny temat, z innej strony, w inny sposób’; wyr. określ.; A teraz z innej beczki. – TVP 1
• Co znaczy z ciężkim sercem/z bólem serca Definicja ‘z przykrością, z żalem’; wyr. określ
• Co znaczy Charakteru Cechy Definicja podstępny’; ‘bohater literacki o takich cechach’; wyr. rzecz.; Wolałaby raczej zagrać czarny charakter niż słodką dziewczynę – wyjaśnia
• Co znaczy na dobre i na złe Definicja życiowe, losowe, w dobrych i złych chwilach’, wyr. określ.; Kraju mój dziwny – kraju mój dziki/Na złe i dobre jednak z tobą będę. – A
• Co znaczy Trafił Chybił Na Definicja zastanowienia, jak popadnie’; wyr. określ.; Spaliwszy mosty, próbowałem innym umożliwić powroty pierwszym, na chybił trafił, wybranym
• Co znaczy o sto osiemdziesiąt stopni Definicja określ. (zwykle w połączeniu z czas.: zmienić się), nauka; Andrzej Lepper zmienia poglądy o 180 stopni: Balcerowicza można zostawić. –
• Co znaczy Włos Mały O Definicja brakowało’; wyr. określ.; Na dodatek ktoś chciał zabić Adka… i o mały włos by mu się to udało. – SE; Niedawno o mały włos zaręczyny
• Co znaczy obchodzić się z kimś, czymś jak z jajkiem Definicja nadmierną delikatnością, ostrożnością’; zwrot; Ileż można obchodzić się z panem prezesem jak z jajkiem. – Internet
• Co znaczy Krok Fałszywy Definicja ‘błąd, nieprzemyślana decyzja, nierozumne działanie’; wyr. rzecz.; Długo czekano, aż zrobi fałszywy krok i wpadnie w zastawioną pułapkę
• Co znaczy dać komuś (święty) spokój Definicja niepokoić kogoś, nie przeszkadzać komuś, nie zawracać komuś niczym głowy’; zwrot; Dajcie mi święty spokój z angielską gramatyką. – A
• Co znaczy Stanu Racja Definicja najwyższą normę działania’; wyr.rzecz., kalka z franc., charakterystyczna dla jęz. oficjalnego; A. Markowski
• Co znaczy Kamieniem Rzut O Definicja ‘niedaleko, w pobliżu’; wyr. określ
• Co znaczy Winą Kogoś Obarczać Definicja odpowiedzialnością za coś, przypisywać coś komuś’; zwrot (por. zwalać winę na kogoś); Włoskie Centrum Studiów Europejskich obarcza euro
• Co znaczy Urodzony Czepku W Definicja będący wybrańcem losu’; wyr. rzecz.; pierw. o noworodku, który się urodził z błoną płodową na główce, co uważane było za dobry znak na
• Co znaczy w gorącej wodzie kąpany Definicja ‘niecierpliwy, impulsywny, gwałtowny, raptus’; wyr. określ.; W gorącej wodzie kąpany. – reklama w TV
• Co znaczy mądry Polak po szkodzie Definicja dopiero po ich zajściu, z odpowiedniej perspektywy czasowej, nie umiemy przewidzieć wcześniej negatywnych skutków naszego postępowania’
• Co znaczy z dnia na dzień Definicja ‘szybko, nagle, niespodziewanie’; wyr. określ.; Chyba każdy widzi, że ten chłopak robi postępy z dnia na dzień
• Co znaczy Głową Z Definicja zwykle w połączeniu z czas.: robić coś, postępować, działać itp.); wyr. określ.; Mam bardzo dobrego syna, wszystko robi z głową, jest
• Co znaczy na chłopski/zdrowy rozum Definicja wyr. określ. (w odniesieniu do sposobu oceny czegoś, podejścia do czegoś, najczęściej w połączeniu z czas.: wziąć, brać, wydawać się
• Co znaczy Cielesne Uciechy Definicja rzecz.; Co szósty Polak traktuje uciechy cielesne wyłącznie jako uciechy, ale dla większości seks to również wyraz uczuć wobec partnera. –
• Co znaczy Ręki Drugiej Z Definicja ‘nie z pierwszego źródła, przez czyjeś pośrednictwo, o towarze; używanym’; wyr. określ.; Nadal najtańsze są podręczniki z drugiej ręki
• Co znaczy z duszą na ramieniu Definicja ‘z wielkim strachem, z niepokojem, z obawą’; wyr. określ.; Do sali, gdzie odbywała się matura wchodziliśmy z duszą na ramieniu. – Internet

Co to znaczy w j. polskim?

Co oznacza zwrot? Co znaczy zdanie? Co to jest w języku potocznym, w slangu młodzieżowym.