Definicja Represja
Co to znaczy Represja:
(od z łaciny reprimere, odpierać, odpychać, tłumić) lub wyparcie to jeden z systemów obronnych znanych w psychologii.
To jest usuwanie ze świadomości myśli, uczuć, wspomnień i pragnień, które przywołują bolące skojarzenia albo w inny sposób zagrażają spójności osobowości danej jednostki (np. prowokują pytania o moralność). Wyparcie zachodzi wtedy gdy zaspokojenie popędu (powiązane z przyjemnością) może wywołać – z uwagi na inne obowiązki – przykrość. Wyparte myśli istnieją nadal, chociaż nie są dostępne świadomości. Wyparcie nie jest procesem jednokrotnym i wymaga ciągłego nakładu energii.
Przykład: Pracownik nie dopuszcza do siebie myśli o możliwości zwolnień grupowych, o których mówi się w spółce. Czuje się dlatego lepiej (pomniejszenie frustracji), lecz będzie całkowicie nieprzygotowany, jeżeli zwolnienia nastąpią (zniekształcenie rzeczywistości).
Wyparcie jest jednym z fundamentalnych pojęć psychoanalizy. Wg Freuda dzieli się ono na dwa rodzaje:
Tak zwany wyparcie pierwotne ma miejsce, kiedy pewne przeżycia albo emocje na bieżąco są niedopuszczane do świadomości. Takie zjawiska nigdy do niej nie docierają. Wyparcie pierwotne ma miejsce raz, w bardzo inicjalnym etapie dzieciństwa, kiedy z nieświadomości wyodrębnia się świadomość.
Tak zwany wyparcie wtórne, lub następcze lub zgodne ma miejsce, kiedy zjawiska, które pojawiły się w świadomości, lecz wtórnie zostały wypchnięte do nieświadomości.
Wyparte zjawiska pozostają w nieświadomości dzięki mechanizmowi zwanemu cenzurą, kontrolowanemu poprzez superego, czasem jednak pojawiają się niespodziewanie kiedy cenzura słabnie (na przykład pod wpływem alkoholu), mogą także być powodem nerwic.
Jednym z kierunków psychoanalizy jest więc wydobywanie wypartych wspomnień wydarzeń na powierzchnię świadomości, co ma leczyć nerwice. Do tego celu służy szereg metod, między innymi:
- interpretacja snów
- badanie czynności pomyłkowych
- sposób wolnych skojarzeń
- hipnoza
Sposoby te bywają jednak bardzo zawodne. Znany jest np. sytuacja pacjentki, u której pod hipnozą odsłonięto wspomnienie gwałtu dokonanego na niej w dzieciństwie poprzez ojca, w trakcie gdy potem okazało się, iż jest ciągle dziewicą. Także w razie odsłonięcia faktycznie wypartego wspomnienia nerwica w ogóle nie koniecznie ustępuje, aczkolwiek świadomość jej przyczyn może pomóc w dalszym leczeniu
To jest usuwanie ze świadomości myśli, uczuć, wspomnień i pragnień, które przywołują bolące skojarzenia albo w inny sposób zagrażają spójności osobowości danej jednostki (np. prowokują pytania o moralność). Wyparcie zachodzi wtedy gdy zaspokojenie popędu (powiązane z przyjemnością) może wywołać – z uwagi na inne obowiązki – przykrość. Wyparte myśli istnieją nadal, chociaż nie są dostępne świadomości. Wyparcie nie jest procesem jednokrotnym i wymaga ciągłego nakładu energii.
Przykład: Pracownik nie dopuszcza do siebie myśli o możliwości zwolnień grupowych, o których mówi się w spółce. Czuje się dlatego lepiej (pomniejszenie frustracji), lecz będzie całkowicie nieprzygotowany, jeżeli zwolnienia nastąpią (zniekształcenie rzeczywistości).
Wyparcie jest jednym z fundamentalnych pojęć psychoanalizy. Wg Freuda dzieli się ono na dwa rodzaje:
Tak zwany wyparcie pierwotne ma miejsce, kiedy pewne przeżycia albo emocje na bieżąco są niedopuszczane do świadomości. Takie zjawiska nigdy do niej nie docierają. Wyparcie pierwotne ma miejsce raz, w bardzo inicjalnym etapie dzieciństwa, kiedy z nieświadomości wyodrębnia się świadomość.
Tak zwany wyparcie wtórne, lub następcze lub zgodne ma miejsce, kiedy zjawiska, które pojawiły się w świadomości, lecz wtórnie zostały wypchnięte do nieświadomości.
Wyparte zjawiska pozostają w nieświadomości dzięki mechanizmowi zwanemu cenzurą, kontrolowanemu poprzez superego, czasem jednak pojawiają się niespodziewanie kiedy cenzura słabnie (na przykład pod wpływem alkoholu), mogą także być powodem nerwic.
Jednym z kierunków psychoanalizy jest więc wydobywanie wypartych wspomnień wydarzeń na powierzchnię świadomości, co ma leczyć nerwice. Do tego celu służy szereg metod, między innymi:
- interpretacja snów
- badanie czynności pomyłkowych
- sposób wolnych skojarzeń
- hipnoza
Sposoby te bywają jednak bardzo zawodne. Znany jest np. sytuacja pacjentki, u której pod hipnozą odsłonięto wspomnienie gwałtu dokonanego na niej w dzieciństwie poprzez ojca, w trakcie gdy potem okazało się, iż jest ciągle dziewicą. Także w razie odsłonięcia faktycznie wypartego wspomnienia nerwica w ogóle nie koniecznie ustępuje, aczkolwiek świadomość jej przyczyn może pomóc w dalszym leczeniu